AI gaat een hoop maatschappelijke veranderingen teweegbrengen. Dat begint de meeste mensen nu steeds duidelijker te worden. En een veelgestelde vraag die veel mensen zichzelf stellen is: Wat betekent dit voor mijn baan?
Het oude ideaal: Manager of Consultant
Volgens veel mensen heb je het gemaakt in het leven als je academisch geschoold bent en een goedbetaalde baan als manager of consultant hebt. Dit is heel lang het ideaal geweest voor mensen die succesvol in het leven willen staan. Of je dan ook gelukkig bent, is niet de vraag.
Dit zijn de white collar banen – de banen waarbij je een wit overhemd draagt. Met andere woorden: de kantoorbanen. Daar is de meerderheid van de mensen nu werkzaam, op kantoor. Maar als er meer mensen op kantoor werken dan het kantoorwerk eigenlijk vereist, wat doe je dan?
Bullshit banen
Vergaderingen om te bepalen waarover vergaderd moet worden – ik verzin het niet. Je hebt kantoorbanen nodig die ook daadwerkelijk het werk uitvoeren. Maar daarnaast heb je een klein leger aan planners, controleurs, managers, managers van managers, consultants, beleidsmakers, toezichthouders, corporate compliance officers, stuurgroepen, directie, raad van toezicht en niet te vergeten: de raad van advies.
Inmiddels houdt de meerderheid van de kantoorbanen zich helemaal niet meer bezig met het uitvoeren van het werk dat gedaan moet worden, maar met het monitoren of het werk dat uitgevoerd moet worden, ook daadwerkelijk uitgevoerd wordt. De zogenaamde bullshit jobs. Banen waarvan zelfs de mensen die ze uitvoeren denken dat ze eigenlijk geen betekenisvolle bijdrage leveren aan de samenleving. En mensen die een bullshit job hebben, weten en erkennen dat ook. Maar de hypotheek moet toch betaald worden.
Arbeidsvreugde door Fysiek Werk
Steeds vaker lees ik berichten van mensen die hun kantoorbaan hebben opgezegd om deze te wisselen voor een fysieke baan. Een bericht van een salesmanager die nu schilder is en daardoor weer voldoening in het werk heeft. En omdat hij een zzp-schilder is, verdient hij ook nog eens meer dan hij als salesmanager deed. Een inkoper die nu chauffeur is – je begint het steeds vaker te horen. Mensen die omschakelen van een white collar naar een blue collar baan.
Blue collar omdat het traditioneel de kleur van de overall was van mensen met een praktische baan, de niet-kantoorbaan. Er lijkt een beweging op gang te komen van mensen die het geestdodende kantoorwerk zat zijn en de switch maken.
De Verandering door AI
Steeds meer kantoorbanen worden vervangen door AI. AI verricht veel repeterende en rapportschrijvende functies sneller en efficiënter dan een mens ooit zou kunnen. Voor steeds meer mensen staat het bestaansrecht van hun baan onder druk door deze nieuwe ontwikkeling.
De Pensioneringsgolf
Steeds meer praktisch werkzame mensen zoals schilders, loodgieters en timmerlieden gaan met pensioen. Terwijl er tegelijkertijd steeds meer behoefte is aan dit soort mensen, omdat er steeds meer mensen zijn die ook ergens moeten wonen. En die huizen moeten gebouwd worden en hebben onderhoud nodig. Deze twee bewegingen zorgen voor een steeds groter tekort aan praktische mensen, wat weer leidt tot een snelle stijging van de tarieven.
De Logische Beweging: van White naar Blue
Als je dit allemaal samenvoegt, dan krijg je een volkomen logische maatschappelijke beweging waarbij steeds meer mensen van kantoorwerk naar praktisch werk zullen gaan. Met als leuke bonus voor de mensen die deze omslag maken: je wordt er gewoon veel gelukkiger van. Je hebt dan echt het idee dat je iets nuttigs doet waar je energie van krijgt.
Ik vermoed dan ook dat we er met z’n allen eigenlijk helemaal niet zo op achteruitgaan door de AI-revolutie. Misschien moeten we nog even wennen aan deze nieuwe realiteit. Maar ook dat is tijdelijk, heeft de ervaring geleerd.
