Mensen zijn verleerd om zich in een ander in te leven. In Vrij Nederland stond een mooi artikel over onze N=1 maatschappij. Mensen erkennen alleen nog hun eigen ervaring als waarheid en nemen niets meer van iemand anders aan. Steeds minder leven mensen zich in in de ander.
Maar het is ook helemaal niet eenvoudig om je in de ander in te leven en daarmee ook iemand anders te begrijpen in onze egocentrische wereld. Met onze ik-foto, ik-telefoon en de ik-pad.
Er zijn twee mooie manieren om vaardig te worden in het inleven van iemand anders.
Manier 1: Lezen
Als je een goed boek leest dan ga je op in een andere wereld. En daardoor leer je je een andere wereld voor te stellen dan je eigen wereld. Daarmee krijg je dus ook vaardigheid in het inleven van een andere wereld en een ander mens. Al jaren wordt er minder en minder gelezen en daardoor verminderd ons collectieve vermogen tot het inleven van anderen.
Manier 2: Reizen
Als je reist en met andere culturen in aanraking komt, wordt je letterlijk geconfronteerd met een andere wereld. Een wereld met andere normen en waarden dan je jouwe en die je daardoor dwingt om je aan te passen. Hier is wel een belangrijke kanttekening bij. Als je naar een ander land gaat en je niet met de lokale bevolking in aanraking komt, dan krijgt je niet zoveel mee. Als je in een ander land woont en/of werkt, of dat je alleen maar met mensen uit dat land omgaat en niet mede-reizigers, pas dan wordt je geconfronteerd met dat land.
Wanneer je een backpacker bent en van hostel naar hostel reist waar je alleen maar andere backpackers uit andere landen ziet die op exact dezelfde plekken exact dezelfde instagram selfies gemaakt hebben, dan ben je geen reiziger maar een toerist die niet veel meekrijgt van de daadwerkelijke cultuur in een land.
Voor een Nederlandse NGO heb ik redelijk wat gereisd om les te geven aan de lokale bevolking. Hiervoor ben ik naar verschillende landen in Afrika en Azië geweest. In Kenia bijvoorbeeld gelden enkele regels voor blanke mensen. Overdag moet je begeleid worden door iemand van de lokale bevolking. En tussen zonsondergang en zonsopgang is het een ongeschreven regel dat je als blanke niet de straat op gaat. De avondklok is daar al jarenlang aan de gang. Wanneer je dat namelijk wel doet als blanke dan ben je vogelvrij en niemand staat voor je veiligheid in.
In zowel in Afrika als in Azië draag je als man nooit een korte broek. De enige uitzondering is een zwembroek wanneer je gaat zwemmen. Natuurlijk kun je daar wat van vinden, maar het is nu eenmaal zoals het is daar. Daar ga jij met je rebelse hoofd echt niets aan veranderen. En niet met je schoenen een tempel in Azië binnen treden, dat doe je ook maar exact 1 keer.
Deze culturen zijn niet meer of minder dan onze cultuur, ze zijn eenvoudigweg niet hetzelfde. Wanneer je echt ondergedompeld bent in andere culturen dan verbreed dat je inlevingsvermogen.
Voor steeds meer mensen bestaat iets alleen als ze het zelf hebben meegemaakt, hebben ervaren of als iemand die het heeft meegemaakt hun de ervaring heeft verteld. En anders bestaat het voor steeds meer mensen niet. Ze hebben eenvoudigweg het inlevingsvermogen daar niet voor ontwikkeld.
N=veel
Zoals nu voor ambtenaren die zeggen dat het wel meevalt met de crisis, vanuit hun in zekerheid in beton gegoten baan, ja dat is makkelijk praten ja. Zij kunnen zich echt geen voorstelling maken van de totale radeloosheid van een horeca ondernemer.
En dit onvermogen tot het kunnen inleven van elkaar kan ons nog wel eens de kop gaan kosten als de spanningen teveel opgelopen zijn. Empathie of inlevingsvermogen betekent dat je elkaar begrijpt, dat betekent niet dat je het met elkaar eens bent. Dat zijn twee verschillende dingen. En hopelijk gaan we dan van de N=1 maatschappij naar N=veel. Daar wordt iedereen gelukkiger van.
We hoeven het niet met elkaar eens te zijn, maar laten we in ieder geval ons best doen om ons een beetje in te leven in de ander. Daar kunnen wel eens hele mooie inzichten uit ontstaan.
