Waarom de huidige Corona-aanpak niet werkt

Sinds maart 2020 raast het Covid-virus rond. Het aanvalsplan van onze regering is tweeledig: Een vaccin en een lockdown. Verslaan we het virus met deze strategie? Het antwoord is nee. Het vaccin en de lockdown focussen namelijk niet op het daadwerkelijke probleem.

De Spaanse Griep

Van 1918 tot aan 1919 zuchtte Nederland onder de Spaanse Griep. Medici stonden voor een raadsel: hoe kwam het dat juist oudere mensen wel overleefden en mensen in de leeftijd van twintig tot veertig jaar massaal overleden? Pas in 1996 vonden wetenschappers het antwoord. Normaal gesproken krijgt iedereen in zijn of haar jeugd griep. Die griep uit je jeugd bereidt je lichaam voor op de griepvirussen die je later in je leven tegenkomt. Dankzij de griep uit je jeugd bouw je resistentie op tegen nieuwe griepvirussen.

Bij de Spaanse Griep hadden de mensen tussen de twintig en veertig jaar simpelweg pech. De griep die in hun jeugd heerste had hen onvoldoende voorbereid op het Spaanse Griepvirus. Hun lichaam had te weinig resistentie opgebouwd. Toen de Spaanse door het land trok gingen daarom juist zij dood.

Als je de Spaanse Griep kreeg konden er drie dingen gebeuren: Je merkte er vrijwel niets van, je was een week of twee flink ziek of je ging dood. In vrijwel alle gevallen was bij degenen die overleden sprake van een onderliggend lijden. Niet geheel toevallig zijn deze drie uitkomsten dezelfde als bij de ‘gewone’ griep en bij het Covid-19 virus.

Er was geen ontkomen aan de Spaanse Griep. In de anderhalf jaar tijd dat het Spaanse Griepvirus actief was, was iedereen vroeg of laat aan de beurt. In Nederland overleden bijna 4 op de 1.000 inwoners aan de Spaanse Griep. Het sterftecijfer schoot omhoog van gemiddeld 13,12 in het jaar 1917 naar gemiddeld 17,10 per 1.000 inwoners in het jaar 1918.

Het huidige sterftecijfer in Nederland ligt op gemiddeld 8,8 per 1.000 inwoners. De Diamond Princess heeft geleerd dat in een gesloten omgeving op een totaal van 3.711 mensen er 14 uiteindelijk overlijden. Dat is een sterfte cijfer van 4 op 1.000, oftewel gelijk aan de Spaanse Griep. Van elke 1000 mensen die op dit moment geïnfecteerd raken met het Covid-19 virus, overlijden er gemiddeld 20. Bij de mensen die overlijden aan een besmetting met Covid-19 is in de meerderheid van de gevallen sprake van zogeheten onderliggend lijden of een verzwakt immuunsysteem, bijvoorbeeld ten gevolge van een hoge leeftijd, longproblemen, diabetes of overgewicht.

Virussen muteren

Moeder natuur kan hardnekkig zijn. Na negen maanden zoeken en testen is er op dit moment een vaccin gevonden dat effectief is tegen het Covid-19 virus. Het werkt, zolang het virus niet al te zeer muteert, waarna het vaccin geen grip meer op het virus heeft. Feit is dat virussen muteren. Afhankelijk van de mate van de mutatie kan het zijn dat het huidige vaccin aangepast moet worden. In het slechtste scenario moeten we van voren af aan beginnen met 17 miljoen mensen opnieuw inenten. Organisatorisch is dat nogal een klus.

Op grond van het verloop van de Spaanse Griep is de kans reëel dat het virus net zolang muteert totdat iedereen is besmet en dus óf resistentie opbouwt óf overlijdt. Pas dan is het virus uitgeraasd.

Aan ieder natuurlijk leven komt een einde

Dood is een natuurlijk onderdeel van het leven. Niets meer en niets minder. Er wordt weleens gezegd dat de dood de enige zekerheid is die je hebt in dit leven. Dit betekent niet dat het verlies van een dierbare een gemakkelijke ervaring is, integendeel. Hoe wrang ook, beter leren omgaan met de dood ontstaat wanneer je meer ervaring opdoet. In mijn familie ben ik mijn beide opa’s en oma’s, ooms, tantes, neefjes, vrienden en vriendinnen verloren. De eerste acht begrafenissen waren pittig, daarna werd het minder zwaar. Veel van mijn dierbaren hadden eenvoudigweg pech en werden helaas niet zo oud.

De meeste mensen hebben geen idee wanneer ze dood gaan. De een wordt op z’n 32e aangereden door een dronken automobilist, de ander blaast lachend 105 kaarsjes uit. Het enige dat je zeker weet, is dat iedereen z’n tijd een keer komt.

Er rust een taboe op doodgaan

In onze maatschappij doen we er alles aan om mensen in leven te houden. In Nederland is een mensenleven waardevol en dat vinden we de normaalste zaak van de wereld. Het in leven houden van mensen kost niet alleen veel geld en energie, maar het ontneemt ook hun naasten de kans om beter met het onderwerp doodgaan om te leren gaan. Kritische artsen geven aan dat ze mensen met kunstgrepen soms langer in leven houden, omdat familie van de betreffende persoon er moeite mee heeft als bijvoorbeeld hun moeder of oma overlijdt zonder dat álles uit de kast is gehaald om haar dood te voorkomen.

De farmaceutische industrie speelt behendig in op ons onvermogen tot loslaten en heeft het verlengen van mensenlevens tot hun business model verheven. Zelfs de mensen die aangeven dat ze actieve euthanasie willen, worden gedwarsboomd met allerlei barrières en wetgeving die medewerking aan hun doodswens strafbaar stelt.

Intussen staat er een generatie aan het roer die nauwelijks ervaring heeft met het verliezen van dierbaren, omdat het leven van de mensen om hen heen keer op keer kunstmatig verlengd wordt. Deze generatie stelt steevast in debatten dat het zielig is om mensen ’te laten’ sterven. De crux is dat zij van mening zijn dat het leven maakbaar is en dat doodgaan iets is dat je niet mag laten gebeuren.

Omdat veel hen nauwelijks ervaring hebben met verlies en afscheid, verwoorden ze hun onmacht met het zielig-argument. Met dit argument leggen ze het probleem buiten zichzelf en worden ze niet geconfronteerd met hun gebrek aan ervaring. Het wrange van de situatie is dat je wel kunt wegkijken, maar je kunt het leven en de dood niet naar je hand zetten.

Doodgaan is doodnormaal

De dood is onderdeel van het leven, dit is altijd zo geweest. Het wordt tijd dat iedere generatie leert dat het leven slechts beperkt maakbaar is. Leer omgaan met de dood, want tegen doodgaan bestaat geen vaccin.

Duivels dilemma

De maatregelen die het Covid-19 virus moeten beteugelen hebben vergaande gevolgen. Branches zoals de horeca, hotels en evenementen worden op grote schaal kapot gemaakt. Kinderen lopen levenslange leerachterstanden op. Vele duizenden kankerdiagnoses worden in een vroeg stadium gemist, met als gevolg een verlies van tientallen gezonde levensjaren. De maatschappelijke rekening hiervan komt nog.

Ja, onze regering biedt bedrijven steun. Deze steunmaatregelen omvatten onder andere uitstel van belastingen. Maar uitstel is geen afstel. De bedrijven moeten alsnog deze belasting gaan betalen. Hoe? Via een extra omzet die gegenereerd moet gaan worden. Dat kan helemaal niet! Bedrijven mogen allang blij zijn als ze gelijkblijvende omzetten behalen en hun reguliere belastingen kunnen betalen.

De krankzinnige grote schuld die we met zijn allen in een jaar tijd gemaakt hebben wordt straks als een loden last doorgeschoven naar de volgende generatie. Als de overheid à la minute het uitgestelde belastinggeld terugvraagt gaat een groot deel van de bedrijven failliet. Wanneer de overheid de steunmaatregelen verlengt ontstaat er een fors probleem met ons schatkisttekort. Hoe langer deze financiële misère voorduurt, hoe groter de puinhoop wordt. Een duivels dilemma.

De ontlasting van de zorg

Het voornaamste argument dat de huidige lockdown moet rechtvaardigen is ontlasting van de zorg. De kosten van deze lockdown zijn enorm. Niet alleen financieel maar ook geestelijk. De reden dat de zorg de druk niet aankan, is omdat we twee zaken niet op orde hebben: het keuze-dilemma en de logistiek.

We kunnen niet kiezen

Stel: er zijn honderd intensive care bedden. Er is nog één bed vrij en er zijn twee mensen die een IC bed nodig hebben. Hoe bepaal je wie het vrije bed krijgt? Artsen worden niet voorbereid op deze situatie tijdens hun studie. Ze kunnen niet kiezen omdat ze niet weten hoe. De artsen willen niet beslissen wie wel of geen kans krijgt, zij zijn juist opgeleid om iedereen de best mogelijke zorg te geven. Daarnaast is er de -terechte- vrees dat ze achteraf aangeklaagd worden door familieleden van een overledene, zoals soms bij euthanasie gebeurt.

Het gevolg: 17 miljoen Nederlanders worden al meer dan tien maanden beperkt in hun dagelijkse doen en laten, opdat het aantal Coronabesmettingen daalt zodat de artsen niet voor dit keuze probleem komen te staan. We kunnen artsen ook helpen hoe ze op een verantwoorde manier deze lastige keuze maken.

Beslisboom

Een groep van  van artsen, ethici, filosofen en anderen die op dit vlak wijsheid bezitten, hebben een model ontwikkeld hoe je weegt wie het laatste IC-bed krijgt en wie niet. Een arts die het te moeilijk vindt om zelf deze beslisboom toe te passen, kan het de uitvoer van deze beslisboom overlaten aan het algoritme van een computer. Deze bepaalt vervolgens op basis van de afgesproken criteria wie het laatste bed krijgt. We kunnen geen uitzonderingen maken, want we hebben we nu eenmaal geen 101 bedden.

Logistieke operatie overleden mensen

Nederland is georganiseerd op het ‘verwerken’ van een bepaald aantal doden per jaar. Concreet houdt dit in: opslag, vervoer, waardig afscheid nemen en begraven of cremeren. Wanneer het aantal doden vier maal zo hoog wordt, loopt dit systeem vast. Dit betekent dat we omvang van de keten tijdelijk moeten vergroten, zodat deze de organisatie -tijdelijk- een groter aantal doden aan kan.

De stelling dat dit een logistiek probleem en geen emotioneel probleem is klinkt misschien gevoelloos. Maar juist om ervoor zorg te dragen dat mensen op een eervolle manier afscheid kunnen nemen van een dierbare moet dit goed worden georganiseerd. Met een opgeschaalde organisatie is dit zeer wel mogelijk.

Een bijkomend voordeel is dat degenen die nauwelijks ervaring hebben met dood en verlies versneld leren omgaan met dit moeilijke onderdeel van het leven. Niet leuk, maar wel nodig voor een gezondere balans in het leven en een reality check dat het leven eindig is.

Hoe verder?

De ervaring in het Verenigd Koninkrijk leert ons dat de snelheid waarmee het gemuteerde virus zich verspreidt,  hoger is dan het tempo waarin mensen ingeënt kunnen worden. Met een vaccin lopen we constant achter de feiten aan. Hoe je het ook wendt of keert, het is het onvermijdelijk dat iedereen vroeg of laat te maken krijgt met het Corona virus. Bij besmetting kun je als persoon in een van de eerder genoemde drie scenario’s terecht komen. Als je een goede conditie hebt en geen onderliggend lijden, is je overlevingskans groter. Met een gezondere levensstijl vergroot je dus letterlijk je overlevingskans.

Dus schaal de uitvaartlogistiek op, leef bewust met je gevoel en verstand naar jezelf en anderen toe en zet de virussluis open. Breng de economie terug naar normaal en we zullen voor een periode meer tranen laten dan we gewend zijn. Laten we er dan voor elkaar zijn.

Uiteindelijk komt het op het trolleyprobleem neer: je oma dood of al je familieleden werkloos. Pick one.

—-

Aanvullingen

Gepubliceerd door

Kees-Jan

It takes one to know one