Dat is de zin die de mensen terug zeggen als ik over de risico’s van de digitale privacy begin. Vaak gevolgd door “Zo interessant ben ik niet, laat ze maar kijken”.
Dat klopt, verreweg de meeste mensen zijn inderdaad niet zo interessant, althans, als het om hun persoonlijke data gaat. Tenzij het over Steve Jobs, Elon Musk of het Britse koningshuis gaat, zijn de meeste mensen voor andere mensen niet zo interessant.
Alleen gaat het niet om jouw eigen data zoals de inhoud van je e-mails of de foto’s die je hebt genomen, maar het gaat om jouw digitale gedrag.
Als je niet betaalt voor het product, dan ben je het product. Ongetwijfeld heb je deze zin wel eens voorbij horen komen, maar wat wordt hiermee nu eigenlijk bedoeld?
Deze zin slaat op de gratis apps waar je gebruik van maakt. Al deze gratis apps slaan namelijk jouw gedrag op in een persoonlijk commercieel profiel. Daarin wordt bijgehouden op welke basis jij iets koopt. Ben je iemand die kijkt naar de laagste prijs of ben jij iemand die kijkt naar de beste kwaliteit. En op welk moment koop jij iets? Is dat om 20:00 in de avond of om 15:00 in de middag. En wat is je favoriete kleur en je favoriete auto of dier. En ben je een impuls aankoper of doe je grondig vooronderzoek.
Al deze data wordt verzameld en vervolgens doorverkocht aan bedrijven die wat aan je willen verkopen. Dus Facebook verzameld gegevens over jou en verkoopt vervolgens jouw digitale profiel aan anderen door. Dit is het werkelijke verdienmodel van Facebook.
Want met al deze gegevens kunnen de kopers hiervan namelijk jou de perfecte tailor-made advertentie van hun product voorschotelen voorzien van het juiste woord gebruik, het juiste verkoopargument op het juiste tijdstip en in de juiste kleur om je te maximaal beïnvloeden. En je hapt, sneller dan je ooit had verwacht.
Met al deze deze informatie tapt de verkoper namelijk in op je reptielenbrein, je neocortex, of in gewone mensentaal: je instinct. Je weet wel, dat ding wat je niet kunt uitzetten.
Daarom ben je zo kansloos tegen deze vorm van manipulatie. Je hebt simpelweg geen kans om het te weerstaan. Met al deze gegevens weten ze namelijk exact wat je zwakke commerciële plek is en daar maken ongenadig gebruik van.
Dan kun je denken: Maar wat als ik mij hierin verdiep, dan kan ik met die opgedane kennis deze manipulatie herkennen en dan kan ik het wel weerstaan.
Goed bedacht en om je op weg te helpen, het boek heet ‘Invloed’ en is 25 jaar geleden geschreven door Cialdini. Deze gedrachtswetenschapper heeft in kaart gebracht hoe dat nu precies werkt met deze manipulative beïnvloeding die door de reclamemakers gebruikt wordt. Hij heeft dit boek geschreven zodat jij kunt leren hoe dit precies in zijn werk gaat en hoe je je kunt wapenen tegen deze vorm van manipulatie.
Het wrange is dat dit boek vrijwel alleen maar gekocht is door reclame en marketing mensen zelf en dat zij met deze kennis nog beter zijn geworden in hun vak dan ze al waren. De kern van het probleem is namelijk dit: Het is je instinct waarop ze inspelen en je kunt je instinct niet uitzetten.
Wat kun je dan wel doen? Er zijn twee dingen die je wel kunt doen, (1) zorg dat ze je persoonlijke profiel niet verder kunnen opbouwen en verfijnen. Lees: gebruik zo min mogelijk gratis software en blijf kritisch op welke voorwaarden je wel en niet accepteert.
(2) Bescherm jezelf tegen jezelf. Omdat je geen kans hebt tegen deze vorm van manipulatie, blijft er nog maar 1 ding over: Zorg dat je niet in aanraking komt met de verleiding.
Ik heb niet voor niets mijn facebook account in 2014 verwijderd. Daarmee heb ik mijzelf tegen mijzelf beschermd. Ik heb erkent dat ik gewoon geen weerstand kan bieden aan de verleiding. Ik keek 15 keer per dag op facebook, dat had een oorzaak ben ik later achter gekomen.
Met het verwijderen van onder andere Facebook heb ik mijzelf tegen mijzelf beschermd. Ditzelfde kun je ook doen met je telefoon. Zet het merendeel van je meldingen uit en gooi alle nieuws apps van je telefoon. Deze zaken maken je niet gelukkig, integendeel zelf, het lijkt erop dat je er eenvoudigweg gestrest en depressief van wordt. Kijk ‘The Social Dilemma’ op Netflix als je wat meer achtergrondinformatie hierover wilt.
Je hebt namelijk wel wat te verbergen. Niet je data, maar je gedrag heb je te verbergen. Hoe minder ze van je weten, hoe minder nauwkeurig ze je geheime commerciële profiel kunnen opstellen en doorverkopen. Want ik vind het niet leuk om te zeggen, maar al die FOMO gevoelens die je ervaart en die gelikte reclames waardoor je toch weer die aankoop gedaan hebt en waarvan je later zegt ‘Hoe is dit nu weer gebeurd?’ Dat is allemaal ooit begonnen omdat je toen teveel digitaal van jezelf hebt prijsgegeven.
Niets is gratis in deze wereld, alles heeft een prijs. Juist als het gratis is moet je gezond achterdochtig worden: waarom is dit eigenlijk gratis en wat is de werkelijke prijs die ik hiervoor betaal.
Het is niet goed, het is niet fout, maar het is wel iets waar je mijns inziens wat mee moet. Anders wordt je echt een slaaf van de commerciële mitrailleur die op je afgevuurd wordt. En ik vrees dat je daar uiteindelijk niet gelukkig van gaat worden. Wees er bewust van wat je digitaal aan het doen bent. Niets meer, niets minder.
