Amerikaanse wetenschappers hebben een medicijn tegen slaperigheid ontdekt. De stof zou eventueel zelfs als 'slaapvervanger' kunnen dienen, maar over de gezondheidsrisico's is nog weinig bekend.
Een team onderzoekers van de UCLA heeft een lichaamseigen hormoon geïsoleerd dat de gevolgen van slaaptekort tegengaat. Na toediening van de stof orexin-A bleken apen die 30 tot 36 uur aan een stuk wakker werden gehouden, net zo goed te functioneren als goed uitgeruste proefdieren. De hersens van de apen die het middel toegediend kregen, waren op pet-scans nauwelijks van 'wakkere' hersens te onderscheiden, en het middel lijkt weinig bijwerkingen te hebben.
In eerste instantie is het middel bedoeld voor de bestrijding van aandoeningen als narcolepsie. Daarnaast is er uiteraard een grote markt voor een middel dat minder bijwerkingen heeft dan de nu gangbare wakkermakers, zoals koffie. Het Amerikaanse leger, dat het onderzoek van de UCLA financierde, gebruikt zelfs amfetaminen om zijn piloten tijdens lange vluchten alert te houden. Naast gezondheidsklachten als hoge bloeddruk levert dit middel ook nog eens verslavingsgevaar op. Het nu ontdekte hormoon heeft deze problemen niet. Orexin-A heeft overigens geen effect op dieren die wel al goed zijn uitgerust.
Michael Twery van het National Center on Sleep Disorders Research, waarschuwde echter dat er maar weinig bekend is over de langetermijneffecten van slapeloosheid. Het aanvullen van een orexin-A-tekort kan weliswaar de cognitieve vaardigheden van opblijvers vergroten, maar of het medicijn ook andere problemen rondom slapeloosheid oplost, is nog niet duidelijk. Zo zou slaaptekort ook een verhoogd risico op hart- en vaatziekten met zich meebrengen, en in het algemeen wordt onthouding van slaap gezien als een marteltechniek.
Toch zou de nu ontdekte stof een grote toekomst tegemoet kunnen gaan. 'Het gebruik van koffie is ook niet zonder gevaar', stelde onderzoeker Jerome Siegel, 'en het gebruik van stoffen als modafinil om het slaapritme te veranderen is inmiddels wijdverbreid. Toch moet je knap stom zijn als je dit middel gaat gebruiken om zo min mogelijk te slapen.' Een medicijn op basis van orexin-A zal in elk geval nog wel even op zich laten wachten: de goedkeuringsprocedure van de Amerikaanse Food and Drug Administration kan makkelijk tien jaar duren, schat Wired. Als de stof effectief blijkt, is die schatting uiteraard aan de ruime kant.
Je lichaam heeft toch rust nodig om te herstellen van alle activiteiten? Natuurlijk kun je geestelijk het wellicht met dit medicijn flink de tijd oprekken, maar ik heb zo’n idee dat op een gegeven moment er functies van je lichaam gewoon uitvallen. Niet dat ik het kan onderbouwen ofzo, maar als ik te lang in touw ben geweest (en ja, met teveel koffie) dan gaat op een gegeven moment mijn lichaam gewoon tegensputteren.